Oorlog en vrede verwarren het Vaticaan

Eerder gepubliceerd door Sef Adams in het KN van 1 oktober 2001 onder de titel: Is de paus nog de baas in het Vaticaan? en is een goede reflectie van 13 jaar geleden op alle oorlogstaal en kretologie van deze tijd in het meer stromenland van het Vaticaans rotsgebied van de opvolger van Petrus; 13 jaar geleden nog in handen van Johannes Paulus II en nu inmiddels al heilig.

Bid dagelijks de rozenkrans voor de vrede

“Bid zo mogelijk dagelijks de rozenkrans voor de vrede”. Deze oproep deed paus Johannes Paulus II afgelopen zondagmiddag bij zijn Angelusgebed met de gelovigen op het Sint Pietersplein aan de vooravond van de oktobermaand, die in de katholieke traditie gewijd is aan het rozenkransgebed. “Christengelovigen dienen oprecht om vrede te bidden, opdat de wereld bewaard moge blijven voor de afschuwelijke gesel van het terrorisme”, aldus de paus. “Het zijn met name de christen-gelovigen, die het voortouw moeten nemen in de inspanningen voor gerechtigheid en vrede en in het afwijzen van alle geweld”.

“De verschrikkelijke tragedie van 11 september zal als donkere dag in de geschiedenis der mensheid geboekstaafd blijven”, zei Johannes Paulus II en voegde er aan toe, dat in deze situatie “de kerken hun profetisch charisma trouw moeten blijven en alle gelovigen op hun plicht moeten wijzen mee te werken aan het opbouwen van een toekomst in vrede voor de gehele familie der mensheid”. En met het oog op de internationale coalitie tegen het terrorisme wees paus Johannes Paulus II er ook op dat, “ofschoon vrede niet te scheiden is van gerechtigheid, deze steeds door goedheid en liefde gevoed moet worden”.

Kardinaal Sodano: recht op zelfverdediging

Met deze Angelus-toespraak bevestigde paus Johannes Paulus II nog eens uitdrukkelijk, wat hij een week na de terreuraanslagen in New York en Washington verkondigde: ”conflicten moeten door onderhandelingen en niet door het geweld van de wapens worden opgelost”. En dit reeds lang gekende uitgangspunt van Johannes Paulus II was toen tevens een duidelijke pauselijke aanwijzing voor de Amerikaanse bisschoppenconferentie, waar een indirecte voorkeur voor een militaire vergelding bespeurbaar was. Terwijl paus Johannes Paulus II in Armenië was, benutte de kardinaal-staatssecretaris Sodano – die vanwege de terreuromstandigheden en de daarbij veronderstelde internationale ontwikkelingen thuis in Vaticaanstad was gebleven – de afwezigheid van de paus en liet een woordvoerder in Rome verklaren dat de catechismus het recht op zelfverdediging erkent. Johannes Paulus II daarentegen riep diezelfde dag in Armenië op tot “vrede en dialoog”.

Oorlog en vrede verwarren Vaticaan

Het thema oorlog en vrede zorgde de afgelopen weken in ieder geval voor de nodige verwarring in de top van het Vaticaan. Je mag je daarbij hardop wel eens afvragen: Wie is nu eigenlijk de baas in het Vaticaan? En dus ook: is de 81-jarige paus nog wel de baas in zijn kerkelijke staat? Opvallend zijn de ingenomen posities van enige kardinalen, bisschoppen en de Vaticaanse woordvoerder Navarro-Valls. Hun in de media ingenomen posities waren in ieder geval in royale tegenspraak met de gekende onvoorwaardelijke anti-oorlogs- en anti-geweldspositie van paus Johannes Paulus II. Terwijl de paus zich voortdurend vóór vrede en tegen oorlog inzette, gingen ambtsbekleders in zijn naaste omgeving aan de slag om die positie te relativeren. De Verenigde Staten van Amerika hebben het recht op zelfverdediging, zei Navarro-Valls volgens Italiaanse mediaberichten. Ook de voorzitter van de Italiaanse bisschoppenconferentie, kardinaal Camillo Ruini, deed een duit een zakje van het relativeren van de consequente vredes-uitgangspunten van paus Johannes Paulus II: “het is een recht, ja een noodzaak en een plicht om het internationale terrorisme te bestrijden en uit te roeien”, meldde Ruini, waarbij desnoods ook doden op de koop toe moeten worden genomen.

Religie onverenigbaar met geweld

In ieder geval tijdens zijn verblijf in het overwegend islamitische Kazachstan – niet al te ver verwijderd van het door militair geweld bedreigde Afghanistan – hield paus Johannes Paulus II een steeds nadrukkelijker pleidooi voor dialoog met de islam en voor de wereldvrede. Tevens wees hij op de onverenigbare combinatie van religie en het gebruik van geweld. Maar dan verklaarde de Vaticaanse woordvoerder, Joaquin Navarro-Valls, plotsklaps in een interview, dat de paus begrip heeft voor eventueel gebruik van geweld door de USA als zelfverdediging na de terreuraanslagen van 11 september. En zo onstond de indruk in de media, dat de paus en het Vaticaan in een centrale politieke kwestie niet meer met één stem spreken. De bekende CNN-zender zag zich gedwongen een eerste jubelende melding naar aanleiding van het Navarro-interview (paus geeft groen licht voor het gebruik van geweld) uit haar programma te nemen en in plaats daarvan met het bericht te komen: Vaticaan heeft begrip van het gebruik van geweld.

Kardinaal Ruini: terrorisme uitroeien

Volgens de vicaris van de paus in het bisdom Rome, kardinaal Camillo Ruini, heeft Washington niet alleen het recht maar ook de plicht de gesel van het internationale terrorisme te bestrijden en uit te roeien, alsook tegen die kringen op te treden die de terroristische methode niet afwijzen. Kardinaal Ruini eist wel dat het gebruikvan geweld zo beperkt mogelijk moet blijven en ook begeleid dient te worden door politieke initiatieven, die terrorisme en terroristen de voedingsbodem ontnemen. Daartoe horen voor kardinaal Ruini met name versterkte inspanningen om het Midden Oosten conflict eindelijk op te lossen door onderhandelingen, die beide partijen tevreden doen stellen. Tegelijkertijd waarschuwt Ruini om de islam in zijn totaliteit verantwoordelijk te maken voor de schandelijke daden van moslim- terroristen. En tenslotte roept kardinaal Ruini op om misverstanden en verschillen van inzicht op te lossen langs de weg van een verdiepte dialoog.

© copyright 2014 Sef Adams; het auteursrecht van dit artikel wordt ook ten aanzien van artikel 15 van de Auteurswet uitdrukkelijk voorbehouden!

Dit bericht is geplaatst in Sine fine. Bookmark de permalink.