Er is een duidelijke lijn waarneembaar van de encycliek Mediator Dei (1947 van Pius XII (1939-1958) naar de liturgiehervorming van Paulus VI. Pius XII heeft, waarschijnlijk zonder enige eigen bedoelingen, met zijn encycliek de doos van Pandora geopend, toen hij het principe van Prosper van Aquitanie van de voorrang van de liturgie gewoon rationalistisch omkeerde: Lex credendi, lex orandi. In feite werd daarmee de doodsklok geluid voor dat wat aan juist liturgisch begrip en orthopraxis in de Kerk van het Westen was behouden. Zonder omkering van dit beroemde adagium door Pacelli, was de revolutie van Montini nooit mogelijk geweest. (Deze these zal wel vraagtekens oproepen, maar dat mag). Indien de liturgie helemaal ondergeschikt is aan de hoogste autoriteit van de Apostolische Stoel, kunnen pausen en concilies met de liturgie naar eigen goed dunken omgaan. Suarez (1548-1617), Cajetanus (1470-1534) en Torquemada (+1468, – niet de groot-inquisiteur-) hielden zelfs de zelf-excommunicatie mogelijk van pausen, die zich van de oude riten van de Kerk afkeerden.
De overschatting van het rationele en een aan het gezond verstand appellerende manier van waarnemen op het gebied van de liturgie, leidt bij de moderne theologen tot het incapax zijn om de liturgie als uitgangspunt en hoeksteen van alle geloofskennis te erkennen. Hoe moeten de katholieken van nu de gekende 45 minuten, – die met de zich aanbiedende welkomstwoorden beginnen (goede morgen, etc.), een beetje orgelmuziek, lezingen met uitleg, een preek en ‘het verteren van een stukje brood’, waarin de meerderheid niet eens meer de eucharistische Heer met lichaam en ziel werkelijk tegenwoordig zien, – als fundament van hun geloof waarnemen? Zo is de huidige liturgie niet meer de traditie waarin het geloof levendig wordt, maar subjectieve meningen, wellicht overtuigingen, van de celebrant en actieve leken, die zich in steeds weer gevarieerde vormen trachten uit te drukken. Een overmaat aan rationalisme en abstractie heeft de liturgische geest vernietigd. Zo is het veel betekenend dat het postconciliaire katholicisme het in velerlei opzicht met het liberale protestantisme eens is in de beoordeling van de vroegere orthopraxis van de Kerk. Wat we vandaag zien is echter een ware karikatuur van de onvergetelijke Latijnse liturgie, die eenmaal het hart en de rijkdom van de Kerk was. (naar: Geoffrey Hull). En toen kwam Benedetto XVI op de Stoel van Petrus, het was 19 april 2005.